Zawór rozrządczy jest urządzeniem pneumatycznym, które służy do przełączania strumienia sprężonego powietrza pomiędzy elementami układu hamowania na wagonie. Jest to urządzenie w większości przypadków sterowane w sposób pneumatyczny (przełączenie następuje w wyniku zmiany ciśnienia w przewodzie głównym).

   Podczas hamowania spadek ciśnienia w przewodzie głównym powoduje odpowiednie odkształcenie metalowej membrany, otwierając przepływ sprężonego powietrza ze zbiornika pomocniczego na wagonie do cylindra hamulcowego. Podczas odhamowania wzrost ciśnienia w przewodzie głównym odkształca membranę, powodując odcięcie dopływu powietrza do cylindra hamulcowego ze zbiornika pomocniczego i jednoczesne rozpoczęcie ładowania zbiorników wagonowych powietrzem z przewodu głównego.

   Zawór rozrządczy jest urządzeniem skomplikowanym, a jego budowa jest nieco inna w wagonach pasażerskich i towarowych, co jest związane z długością i masą składu, który trzeba zahamować. Ponadto budoa zaworu zależy między innymi od konstrukcyjnej prędkości wagonu.

   Jest to urządzenie bardzo odpowiedzialne, gdyż jego sprawność decyduje o czasie zadziałania hamulców, niewyczerpalności hamulców i prawidłowym zadawaniu siły hamowania. Bardzo istotne jest prawidłowe dobranie reakcji zaworu na zmianę ciśnienia w przewodzie głównym.

   Zawory rozrządcze stosowane na wagonach nie są projektowane wraz z wagonem, lecz dobierane z katalogu producenta. W Polsce zawory rozrządcze wytwarza np. firma Bumar-Fablok.

Nowoczesny zawór rozrządczy wraz z dodatkowymi urządzeniami sterowania pracą hamulca